بەرەیەکی بەرفراوانی ریفۆرمخوازان یا حزبی گۆڕان

24/02/2020

(ئەم وتارە لە ۳٠/۹/۲٠٠۹ نوسراوە، واتە دوو مانگ دوای سەرکەوتنی ۲٥/۷. پێشەکی وتارەکەش لە ۲۱/٤/۲٠۱۷ نوسراوە..بۆ خۆم هەر هەمان تێگەیشتن و بۆچونم هەیە..دەبێ ئەوەش بڵێم کە ئەمە بۆچونی تایبەتی خۆمە)

بەرەیەکی بەرفراوانی ریفۆرمخوازان یا حزبی گۆڕان

عەدنان عوسمان

لە هەندێ گفتوگۆدا لەگەل کۆمەڵێک دۆستی نزیک بە گۆران، کە رەخنەی ئەوەمان لێ ئەگرن ئێمە، بە خێرایی لە بەرەیەکی بەرفراوان و کارای ریفۆرمخوازیەوە، بە ئاراستەی بنیاتنانی حزبێکی تەقلیدی هاوشێوەکانی حزبەکانی تر، هەنگاومان نا.
سەرباری ئەوەی ناتوانم ئەوە بسەلمێنم کە هاوشێوەی حزبەکانی تر کار ئەکەین و هەست ئەکەم هێشتا گیانی جیاوازی و خۆ بەجیاواز زانین لە گۆڕاندا بەهێزە، بەڵام ناتوانم ئەوەش نەسەلمێنم کە ئێمە لەم ساڵانەی دواییدا بە پێچەوانەی ویست و پلانی ساڵی ٢٠٠٩ و بە تایبەت گیانی بەشداریمان لەیەکەم هەڵبژاردن لە ٢٥/٧/٢٠٠٩ دا، کارمان کردووە.
ئەوکاتانە ئەوەندەی بیرمان لە پێکهێنانی قەوارەیەکی سیاسی ئیسڵاحی و کۆکردنەوەی هەموو کەسانی ناڕازی و خاوەن دیدگای ریفۆرمخوازی هاوبەش ئەکردەوە، ئەوەندە لە خەمی بنیاتنانی حزبێکی نوێ، بەهەمان کەرەستە حزبیە باوەکانەوە، نەدەکردەوە.
پەیوەست بەو گفتوگۆیانە، لێرەدا دانانەوەی ئەم وتارەی خۆم بە پیویست ئەزانم کە دەرخەری ئەو ویستەی ئەو کاتەمانە. یا لانی کەم ویستی من لەو سەردەمەدا. وەرچەرخان لە قەوارەیەکەوە بۆ حزبێک، بەڕای من هەنگاوێکی بەپەلەو بێ دیراسە بوو.
ئێستا کە ئەم وتارە دائەنێمەوە، هەمان بۆچونم هەیەو پێم وایە گۆڕان دەتوانێت هەمان رۆڵی ٢٠٠٩ ببینێت و ببێتەوە بەسەنگەری هەموو کەس و کەسایەتیە ئازادیخواز و ریفۆرمخوازەکانی کوردستان لەیەک قەوارەی بەرفراوانی بەهێزدا.
وتارەکە لە ٣٠/٩/٢٠٠٩ واتە نزیک بە دوو مانگ دوای سەرکەوتنمان لە هەڵبژاردنەکانی ٢٥/٧/٢٠٠٩ نوسراوەو بڵاوکراوەتەوە.

گۆڕان وه‌ك قه‌واره‌یه‌كی‌ سیاسی‌

عه‌دنان عوسمان
بزوتنه‌وه‌ی‌ گۆڕان له‌ ئاكامی‌ گفتوگۆو دیالۆگێكی‌ هێمنی‌ به‌رده‌وامدا، پێشتر‌و به‌تایبه‌ت له‌ ئێستادا به‌ته‌واوه‌تی‌ ساغبۆته‌وه‌ له‌سه‌ر ئه‌و شكڵ‌و شێوه‌یه‌ی‌ له‌مه‌وپاش كاری‌ له‌سه‌ر ده‌كات.
گۆڕانخوازانی‌ كوردستان به‌ جیاوازی‌ پێگه‌ی‌ پێشوتریان، به‌ جیا له‌ ئینتیمای‌ تا ئێستایان، به‌ دور له‌ به‌رژه‌وه‌ندی‌ ته‌سك‌و عه‌قڵیه‌تی‌ دۆگماو داخراو، هاوڕان له‌سه‌ر ئه‌و چوارچێوه‌یه‌ی‌ كه‌ ده‌بێت ببێته‌ ناسنامه‌ی‌ جوڵانه‌وه‌كه‌یان. ئه‌م كۆده‌نگیه‌ش مرۆڤ سه‌رمه‌ست ده‌كات، چونكه‌ هه‌م نیشانه‌ی‌ نزیكی‌‌و لێكچونی‌ ئاستی‌ بیركردنه‌وه‌ی‌ ئه‌و هه‌مو كه‌س‌و هێزانه‌یه‌ كه‌ ماوه‌یه‌كه‌ له‌ژێر چه‌تری‌ گۆڕاندا كار ده‌كه‌ن‌و هه‌میش هێشتنه‌وه‌ی‌ په‌راوێزێكی‌ گه‌وره‌یه‌ بۆ گفتوگۆی‌ ناوخۆیی‌‌و بیری‌ ئازاد له‌ چوارچێوه‌ی‌ هێڵه‌ ستراتیژیه‌كانی‌ جوڵانه‌وه‌كه‌دا.
نه‌كوشتنی‌ روحی‌ ئیجتیهاد و رێزگرتن له‌ جیاوازی‌‌و رای‌ پێچه‌وانه‌ (كه‌ داینه‌مۆی‌ پێشكه‌وتنه‌و به‌داخه‌وه‌ عه‌قڵه‌ دۆگماكان له‌ ژێر چه‌ند ناوێكی‌ وه‌ك ناته‌بایی‌‌و ناكۆكی‌‌و ته‌كه‌تول و ...هتد ناوه‌ڕۆكه‌كه‌یان بێپێزكردوه‌) یه‌كێك بون له‌و مه‌ترسیانه‌ی‌ كه‌ خۆشبه‌ختانه‌ هه‌ر زوو ره‌وینه‌وه‌و به‌و شێوازه‌ی‌ كه‌ بڕیاره‌ جوڵانه‌وه‌كه‌ كاری‌ له‌سه‌ر بكات‌و خۆی‌ رێكبخاته‌وه‌ ئیتر ئه‌و كۆده‌نگیه‌ له‌سه‌ر مۆدێرنه‌كردنی‌ كاری‌ سیاسیی‌ له‌ كوردستاندا بو به‌ ئه‌مری‌ واقع. خۆشبه‌ختانه‌ش ئه‌و شه‌ره‌فه‌ گه‌وره‌یه‌ بو به‌ نسیبی‌ ئه‌م شۆڕه‌سوارانه‌ی‌ بنیاتنانی‌ كۆمه‌ڵگای‌ مه‌ده‌نی‌‌و نوێ‌ كردنه‌وه‌ی‌ ژیانی‌ سیاسیمان‌و رزگاركردنی‌ له‌و چه‌قبه‌ستن و ژه‌نگانه‌ی‌ پێوه‌ی‌ نوساون.
خرۆشانی‌ 25/7 دژ به‌ هیچ حیزبێك نه‌بو، دژ به‌ هیچ سه‌ركرده‌و كه‌سایه‌تیه‌ك نه‌بو، له‌ پێناو سڕینه‌وه‌و راماڵینی‌ كه‌س نه‌بو، چونكه‌ ئه‌وه‌ دژ به‌ پرینسیپه‌كانی‌ دیموكراسیه‌، ئه‌و هه‌ژانه‌ دژ به‌ كۆی‌ شێوازی‌ حوكمداری‌ و به‌رێوه‌بردنی‌ وڵات بو، دژ به‌ عه‌قڵیه‌تی‌ ده‌ره‌به‌گانه‌ی‌ حیزبداری‌ بو، له‌ پێناو سیسته‌میكی‌ نوێی‌ حیزبایه‌تی‌ و فه‌زایه‌كی‌ تازه‌ی‌ به‌رێوه‌بردن و ئیداره‌دانی‌ حیزبه‌كان و داموده‌زگاكانی‌ ده‌وڵه‌تدا بو.
ئێستا كاتی‌ ئه‌وه‌یه‌ بڵێین؛ ئه‌م جوڵانه‌وه‌یه‌ هه‌ر له‌سه‌ره‌تاوه‌ نه‌یویستوه‌ ببێته‌ سه‌نگه‌رێك یان ئامرازێك بۆ شه‌خسه‌نه‌كردنی‌ كێشه‌كان، هیچكات بیری‌ له‌ ناوزڕاندن و دژایه‌تی‌ كردنی‌ شه‌خسیی‌ نه‌كردۆته‌وه‌، به‌رده‌وام جه‌ختی‌ له‌سه‌ر گۆڕینی‌ بنه‌ماكانی‌ حوكمداری‌‌و دژایه‌تی‌ سیستماتیكانه‌ی‌ گه‌نده‌ڵی‌ كردۆته‌و ئه‌وه‌شی‌ له‌ قازانجی‌ دور مه‌ودای‌ سه‌رجه‌م كۆمه‌ڵانی‌ خه‌ڵكی‌ كوردستانی‌ زانیوه‌.
به‌م هه‌نگاوه‌ش قه‌واره‌ی‌ گۆڕان خۆی‌ له‌و شێوازه‌ ته‌قلیدی‌ و به‌سه‌رچوانه‌، له‌و كۆت وبه‌نده‌ حیزبیه‌ نا ته‌ندروستانه‌ رزگار ده‌كات‌و ده‌بێته‌ به‌ره‌یه‌كی‌ به‌رفراوانی‌ سه‌رجه‌م گۆڕانخواز‌و ریفۆرمیست‌و ئه‌و كه‌سانه‌ی‌ له‌ پێناو ژیان‌و پاشه‌رۆژێكی‌ باشتردا خه‌بات ده‌كه‌ن.
بزوتنه‌وه‌ی‌ گۆڕان له‌ ئێستادا لانیكه‌م دو خاڵی‌ زۆر جه‌وهه‌ری‌ بۆ خۆی‌ تۆمار كرد:
یه‌كه‌م: شێوازێكی‌ نوێی‌ رێكخستنی‌ سیاسی‌ ده‌هێنێته‌ نێو ژیانی‌ سیاسیمان‌و ئه‌و قاڵبه‌ به‌سه‌رچوانه‌ی‌ كاری‌ حیزبی‌ تێكده‌شكێنێت‌و ده‌بێته‌ سه‌ره‌تایه‌ك بۆ مۆدێرنیزه‌كردنی‌ فه‌زای‌ سیاسی‌ كوردی‌، كه‌ ئه‌مه‌ش به‌ حه‌ق ئینقلابێكی‌ گه‌وره‌یه‌ به‌سه‌ر هه‌مو تێڕوانین‌و چه‌مك‌و ئامرازه‌ كۆنه‌كاندا. له‌ هه‌مان كاتیشدا ته‌كانێكی‌ گه‌وره‌ به‌ به‌شداری‌ سیاسی‌ پێكهاته‌كانی‌ كۆمه‌ڵگه‌ ده‌دات.
دوه‌م: بۆ یه‌كه‌مجار له‌ ژیانی‌ سیاسی‌ نوێی‌ كوردیدا ئۆپۆزسیۆنێكی‌ مه‌ده‌نی‌، شه‌رعی‌ به‌ به‌رنامه‌یه‌كی‌ رۆشن، ستراتیجێكی‌ ئاشكرا، گوتارێكی‌ رونی‌ بێ پێچ‌وپه‌نا، به‌ فراكسیۆنێكی‌ به‌هێزه‌وه‌ له‌ په‌رله‌مان، به‌ سه‌دان هه‌زار دۆست‌و هه‌واداره‌وه‌ له‌ شارو لادێكان، كرد به‌ ئه‌مری‌ واقع له‌ كوردستاندا.
ئه‌م دو ده‌ستكه‌وته‌ كه‌ به‌ حیكمه‌ت‌و بیرتیژی‌‌و پشودرێژیه‌كی‌ له‌ راده‌به‌ده‌ر بنیاتنرا، پێویستی‌ به‌ بردنه‌ پێش‌و هه‌ست كردنه‌ به‌ گه‌وره‌ییان. ده‌بێت له‌سه‌ر خاڵه‌كانی‌، ورده‌كاریه‌كانی‌، ده‌رهاویشته‌كانی‌، ئیشكالیه‌ته‌كانی‌ بنوسرێت. پێویسته‌ گۆڕانخوازان درك به‌م دو ده‌سكه‌وته‌ مێژویه‌ زه‌به‌لاحه‌ بكه‌ن‌و هه‌ست به‌ ئاكامی‌ هه‌وڵ‌و ماندوبون‌و وره‌به‌رزیان بكه‌ن‌و له‌وه‌ تێبگه‌ن كه‌ ئه‌وه‌ ئه‌وانن كه‌ ده‌رگای‌ سه‌رده‌مێكی‌ نوێیان بۆ خۆیان‌و نه‌وه‌كانی‌ داهاتو كرده‌وه‌، ئه‌وه‌ ئه‌وان بون له‌ شه‌وه‌زه‌نگی‌ درێژی‌ له‌ كۆتا نه‌هاتوی‌ ئه‌م مه‌مله‌كه‌ته‌دا مۆمێكیان داگیرساند.
مۆمێك كه‌ هه‌رگیزاو هه‌رگیز له‌ توانای‌ هیچ كه‌س و لایه‌نێكدا نیه‌ بیكوژێنێته‌وه‌.

Wednesday, September 30, 2009
ئەم وتارە لە ٣٠/٩/٢٠٠٩ لە سایتی سبەی
بڵاوکراوەتەوە


هەواڵی زیاتر