کەسایەتییە بیانییەکان چۆن باس لە رۆڵ و کاریگەری نەوشیروان مستەفا دەکەن؟

هەواڵ و چالاکی

ئامادەکردنی/ گەیلان عەباس
لەدوای کۆچی (نەوشیروان مستەفا) لە رێکەوتی (19)ی ئایاری (2017) زۆرێک لەوانەی کە دورو نزیک نەوشیروان مستەفایان دەناسی، یاخود ئاشنایەتیان لەگەڵ نوسینەکانیدا هەبو، لێرەو لەوێ کەوتنە ئاخاوتن و نوسین لەبارەی تایبەتمەندییە سیاسی و فیکرییەکانی نەوشیروان مستەفا، هەندێکی دیکەش لەگەڵ بروسکەی هاوخەمی و ماتەمینیدا لەرێگەی راپۆرتە رۆژنامەوانیەکانیان لە رۆژنامەو ماڵپەرو دەزگاو میدیا جیهانیەکان، باسیان لەبارەی تایبەتمەندییەکانی ئەم سەرکردەیە کردوەو خاڵە جیاوازییەکانیان خستوەتەڕو، بەراورد بە سەرکردەکانی دیکەی باشوری کوردستان.

لێرەدا هەوڵدەدەین بەشێک لەو تێکستانە بڵاوبکەینەوە، کە بریتین لە شایەتیدانی کەسانی بیانی و کەسایەتی دیکەی پارچەکانی کوردستان، لەسەر نەوشیروان مستەفا، تاوەکو لەسەر زاری ئەوانەوە بتوانین بەشێکی دیکە لەتایبەتمەندی و خاسیەتەتەکانی ئەم سەرکردە مەزنە بۆ خوێنەرانی ئەم بابەتە بگوازینەوە؛
1. دەنیز ناتالی: رۆژنامەنوسی ئەمەریکی و بەڕێوەبەری سەنتەری توێژینەوەی ستراتیژی وەزارەتی بەرگری ئەمەریکا: "جیاواز لەهەر سەرکردەیەکی دیکەی کورد، کاک نەوشیروان کەسێکی زۆر هۆشیارو بەئاگا بو، خاوەن خوێندنەوەی قوڵ بو، تەنانەت لە پێشبینی کردندا زۆر کارامە بو، ئەو وشەی گەندەڵی خستە نێو فەرهەنگی سیاسی کوردستان، دواتر لەرێگەی گۆڕانەوە خەڵکی بە چەمکەکانی حکومڕانی باش و جۆرێتی دامەزراوەکانی ئاشناکرد، ئامانجی بو حکومرانیەکی باش بونیاد بنێت و گەندەڵی بنبڕ بکات و ژیانی هاوڵاتیان پێشبخات، هەر بۆیە ئەو بزوتنەوەیەشی کە دورستی کرد راستەوخۆ گوزارشتی لەرای گشتی و شەقامی کوردستان دەکرد".

2. كێن گرۆس، كونسوڵی گشتی ویلایەتە یەكگرتوەكانی ئەمەریكا لە هەولێر: "نەوشیروان مستەفا، مێژوناس و بیرمەندو پێشمەرگەیەكی دێرین و سەركردەیەكی سیاسی مەزن بو لە هەرێمی كوردستان عێراق و بەدرێژایی تەمەنی خۆی خزمەتی گەلی كوردی كرد".

3. برێت مه‌كگۆرك، نوێنه‌ری پێشوی ئه‌مەریكا له‌ هاوپه‌یمانی نێوده‌وڵه‌تی دژی داعش لەبارەی کۆچی دوایی کاک نەوشیروان دەڵێت: "نیگه‌رانم به‌بیستنی هه‌واڵی كۆچی دوایی كه‌سایه‌تی ئه‌فسانه‌یی نه‌وشیروان مسته‌فا".

4. جۆرجی‌ بۆستن، جێگری‌ نوێنه‌ری‌ تایبه‌تی‌ سكرتێری‌ گشتی‌ نەتەوەیەکگرتوەکان‌ لەعێراق دەڵێت: "كۆچی‌ دوایی‌ نه‌وشیروان مسته‌فا توشی‌ شۆكی‌ كردن ‌و له‌ دڵه‌وه‌ بێتاقه‌ت ‌و خه‌مباری‌ كردن. بەهیوام بزوتنه‌وه‌ی‌ گۆڕان ئه‌و رێچكه‌یه‌ی‌ نه‌وشیروان مسته‌فا هه‌یبوه‌ له‌سه‌ری‌ به‌رده‌وام بێت بۆ خزمه‌تی‌ گه‌لی‌ كورد ‌و عێراق".

5. فرانك به‌یكه‌ر: باڵیۆزی‌ به‌ریتانیا له‌ عێراق دەڵێت:  "نه‌وشیروان مسته‌فا نیشتیمانپه‌روه‌رێكی‌ دڵسۆز بو."

6. یانكۆبیچ، نوێنه‌ری تایبه‌تی سكرتێری گشتی نه‌ته‌وه‌ یه‌كگرتوه‌كان بۆ عیراق: "نه‌وشیروان مسته‌فا هه‌میشه‌ وه‌ك سه‌ركرده‌یه‌كی گرنگی چاكسازی و دیموكراسی ناسراو دەمێنێتەوە، کە بە بەردەوامی‌ كه‌ جۆش و خرۆشی خستبوه‌ نێو پرۆسه‌ی سیاسی هه‌رێمی كوردستانی عێراق و خه‌ڵكیشی سه‌رسام كردبو به‌ تێڕوانینه‌ سیاسییه‌كه‌ی".

7. فرێدریک تیسۆ، کونسوڵی پێشوی فەرەنسا لەهەرێمی کوردستان: "یەکێک لەکارە زۆر باشەکانی نەوشیروان مستەفا بریتی بو لە داهێنانی مۆدێلی ئۆپۆزسیۆنی لەهەرێمی کوردستان، کە بەهۆیەوە پەرلەمان و پەرلەمانتاری ئۆپۆزسیۆن و راگەیاندنی ئۆپۆزسیۆن و گوتاری ئۆپۆزسیۆنانە لەهەرێمی کوردستان دروست بو، ئەمەش سودێکی گەورەو کارێکی مێژوی نەوشیروان مستەفا بو کە بۆ میللەتەکەی ئەنجامیدا".

8. لاكۆب پرادا: باڵیۆزی‌ رۆمانیا له‌ عێراق: "نەوشیروان مسته‌فا نوێنه‌رێکی دیارو ‌ گه‌وره‌ی‌ ژیانی‌ سیاسی‌ بو لە كوردستان و عێراقدا".

9. فرانتز یۆزیف كریمپ، باڵیۆزی‌ ئه‌ڵمانیا له‌ به‌غداد دەڵێت: "كاره‌ سیاسییه‌كانی‌ به‌ڕێز نه‌وشیروان مسته‌فا له‌ ماوه‌ی‌ چه‌ندین ساڵی‌ رابردودا، كاریگه‌ری‌ زۆریان له‌سه‌ر گه‌شه‌ی‌ دیموكراسی‌ له‌ هه‌رێمی‌ كورستان هه‌بوه‌، ئه‌و له‌یاده‌وه‌ریماندا ده‌مێنێته‌وه‌ وه‌ك سه‌ركرده‌یه‌كی‌ به‌ تواناو لێهاتو، وه‌ك پیاوێكی‌ خاوه‌ن دنیابینییه‌كی‌ گه‌وره‌" .

10 مارک بارێتی: باڵیۆزی فەرەنسا لە بەغدا: "کاک نەوشیروان مستەفا، یەکێکە لە کەسایەتییە گەورەکانی ژیانی سیاسی هەرێم، لەتەمەنێکی زوەوە لە دژی رژێمی سەدام حسێن خەباتی دەستپێکردو بەرگریکارێکی ماندو نەناسی دۆزی کورد بو. بەڕێزیان کە دامەزرێنەری بزوتنەوەی گۆڕان بو، لە مێژوی هەرێمی کوردستانیشدا بۆ هەمیشە وەک نمونەی خەبات کردن لە خزمەتی ئازادییەکی ئایدییالی دەمێنێتەوە".

11. مورتەزا عەبادی، سەرکونسوڵی گشتی کۆماری ئیسلامی ئێران- هەولێر: "بێگومان ئەم سیاسەتمەدارە خاوەن پێگەو بەنرخە کە لە ماوەی ساڵانێکی دور لە دژی رژێمی دیکتاتۆری سەددام، روبەڕوی سەختی و ماندویی زۆر بوەوە. دواتریش بە سادە ژیان و هاوڕێیەتی و هاودڵیی لەگەڵ خەڵک کردبوە رێچکەی ژیانی خۆی و بەردەوام لای دۆستان و لایەنگران و جەماوەری بەشەرەفی کوردستانی عێراق و بنەماڵەی بەڕێزیان بە زیندویی دەمێنێتەوە".

12. د.  عومه‌ر ئه‌حمه‌د ئه‌لكه‌ندره‌ی،  كونسوڵی‌ گشتی‌  ده‌وڵه‌تی‌ كوه‌یت له‌ هه‌ولێر: "له‌ ده‌ستدانی‌ نه‌وشیروان مسته‌فا خه‌ساره‌تێكی‌ گه‌وره‌یه‌ بۆ گۆڕه‌پانی‌ سیاسی‌ عێراق به‌گشتی‌ و هه‌رێمی‌ كوردستان به‌ تایبه‌تی‌".

13. بزوتنه‌وه‌ی‌ فه‌تحی‌ فه‌له‌ستینی‌ لە بروسکەیەکدا دەڵێن "به‌ كۆچی‌ ئه‌و، گەلی فه‌له‌ستین پشتیوان و تێكۆشه‌رێكی‌ له‌ده‌ستدا، کە هەمیشە دۆز و تێكۆشانی‌ گه‌لی‌ ئێمه‌ی‌ له‌ ویژدان و بیره‌وه‌ری‌ خۆیدا دانابو".

14. ئه‌حمه‌د ئه‌میری،  به‌رپرسی‌ كاروباری‌ ده‌ره‌وه‌ له‌ وه‌زاره‌تی‌ هەواڵگری و ئاسایشی نیشتیمانی ئێران، دەڵێت: "نه‌وشیروان مسته‌فا كه‌سێك بو ته‌واوی‌ ژیانی‌ خۆی‌ ته‌رخانكرد بۆ تێكۆشان له‌ روبه‌ڕوبونه‌وه‌ی‌ رژێمی‌ به‌عس.  هاوکات لەماوەی تەمەنیدا رێگای‌ پڕ نشێوی سه‌ختی‌ سیاسی به‌ ده‌ستپاكی‌ و  نزیکی و دۆستایەتی خه‌ڵك تێپه‌ڕاند".

15. ئەحمەد تورک: سیاسەتمەداری کورد لە باکوری کوردستان: "نەوشیروان مستەفا لەناو گەلی ئێمەدا جیاواز بو، ئەو بەئەخلاقەوە کاری سیاسی ئەنجام دەدا".

16. عوسمان بایده‌میر، وتەبێژی پێشوی هەدەپە:  "نه‌وشیروان مسته‌فای‌ هێژا، له‌ كوردستانی‌ عێراق یه‌كێك بو له‌ سه‌ركرده‌كانی‌ خه‌بات و قوربانیدان له‌ دژی‌ رژێمی‌ سه‌دام حسێن، هێژا رێكخه‌ری‌ گشتی‌ بزوتنه‌وه‌ی‌ گۆڕان رۆڵێكی‌ سه‌ره‌كی‌ له‌ ژیانی‌ خۆیدا گێڕاوه‌ به‌ خه‌باتكردن بۆ ئازادی‌ گه‌لی‌ كورد..

17. نادر یڵدرم: جێگری هاوسەرۆكی (هەدەپە)، "كۆچی كاك نەوشیروان تەنیا زیان نییە بۆ خانەوادەی كاك نەوشیروان و بزوتنەوەی گۆڕان و باشوری كوردستان، بەڵكو زیانە بۆ هەرچوار پارچەی كوردستان و هەمو كوردێكی ئازادیخواز و كوردێكی تێكۆشەر، بۆیە ئێمە لای خۆمانەوە میراتەکەی دەپارێزین".

18. ساڵح موسلیم و ئاسیا عەبدوڵا، هاوسەرۆکانی پێشوی  پەیەدە:
"لەدەستدانی نەوشیروان مستەفا زیانێکی گەورە بو بۆ سەرجەم هێزە دیموکراتەکانی ناوچەکە و بەتایبەتی گەلی کوردستان و دۆسییە رەواکەی و کە خەباتی دەکرد بۆ دۆزینەوەی چارەسەرێکی دیموکراتی دادپەروەریی بۆی".

19. هاوسەرۆكایەتی کۆما جڤاکێن کوردستان (کەجەکە) بۆ کۆچی دوایی کاک نەوشیروان  دەڵێن: "كۆچی دوایی نەوشیروان مستەفا بۆ هەمو گەلەكەمان و رای گشتی دیموكراسی خەسارەتێكی مەزنە، برامان كاك نەوشیروان هەمو ژیانی بۆ رزگاركردنی گەلی كوردستان لە زوڵمی داگیركەران و بونیادنانی ژیانێكی ئازاد و دیموكرات تەرخانكرد، گەلی كورد لە هەر چوار پارچەی كوردستان خۆی بە خاوەنی  نەوشیروان مستەفا دەزانێت، ئێمەش ئامانجەكانی لە تێكۆشاندا بە زیندویی رادەگرین".

20. پارتی هه‌رێمه‌ دیموكراته‌كانی تورکیا (ده‌به‌په) "ئێمە هه‌میشه‌ وه‌كو دۆست و تێكۆشه‌رێكی گه‌وره‌ی كورد یادی نه‌وشیروان مسته‌فا ‌دەکەینەوە".

21. سەید مەهدی فەرشادان، نوێنەری شاری سنە‌ و سەرۆكی نوسینگەى نوێنەرانی كورد لە پەرلەمانی ئێران دەڵێت: "ناوی كاك نەوشیروان بۆ هەموان وەبیرهێنەرەوەی کەسێکی خەباتگێر و نوسەر‌ و مرۆڤێکی سادە ‌و نوێنەری هەژارانە".

22. كریس كۆچێرا، نوسەرو رۆژنامەنوس و وێنەگری فەرەنسی، له‌ گۆڤارى زه‌ میدڵ ئیستی بەریتانی له‌ ٢٠٠٨ دا ده‌ڵێت " نه‌وشیروان مسته‌فا مناڵه‌ چه‌تونه‌كه‌ى بزوتنه‌وه‌ى نیشتیمانى كوردایه‌تییه‌ له‌ عێراق، ئه‌و به‌ده‌نگى به‌رز ئه‌وه‌ ده‌ڵێت كه‌ خه‌ڵك ناوێرن به‌ چرپه‌ش ده‌ریببڕن".

23. جەنگیز چاندار، ڕۆژنامەنوسی دیاری تورکیا دەڵێت: "نەوشیروان عەقڵی مۆدێرنی سیاسی كوردە لە عێراقدا. من دەمێ ساڵە دۆستایەتیم لەگەڵ بەرێز تاڵەبانی و بەرێز بارزانی دا هەیە، بەڵام دۆستایەتی لەگەڵ نەوشیروان مستەفا شتێكی ترە. نەوشیروان عەقڵیەتێكە ئەگەر بەقسەی بكرێت دەتوانێ ئەو کەشتییە لە تۆفان رزگار بكات و بەرەو كەنارێكی ئارامی ببات".

24. ماشەڵا شمس واعزیین، رۆژنامەنوس و بیرمەندی ئێرانی: "لە خیلالی چاودێریم بۆ کوردستان دوای دامەزراندنی بزوتنەوەی گۆڕان و بونی بە ئۆپۆزسیۆنێکی بەهێز لە پەرلەمان تێگەیشتم کە لەسەر دەستی نەوشیروان مستەفا خەریکە نەریتی دیموکراسی و ئۆپۆزسێۆن لە کوردستاندا دەچەسپێت، نەوشیروان مستەفا دوای ئەوکارە ئیدی ئەرکی خۆی بەرامبەر بە میللەتەکەی جێبەجێ کردو توانی نەوەیەک پەروەردە بکات لەسەر باوەڕ بون بە دیموکراسی و بە ئاشتیانە کارکردن بۆ ئاڵوگۆڕی دەسەڵات. ئەو لەم قۆناغەدا بە ئەرکی سەر شانی خۆی هەستا، ئەوەی دەمێنێتەوە ئەرکی بەجێگەیاندنی دەکەوێتە سەر شانی نەوەی داهاتوی دوای نەوشیروان مسەتەفا".

25. كامیرۆن ده‌بلیو بار، رۆژنامەنوسی ئەمەریکی ساڵی 2003 لە رۆژنامەی كریستیان ساینس مۆنیتۆری ئەمریکیدا دەڵێت:" مسته‌فا پیاوێكى سه‌رسپى سه‌نگین و قورسه‌ له‌ بزوتنه‌وه‌ى كوردایه‌تیدا، ئه‌و ئه‌ندازیارى ڕاپه‌ڕینى ساڵى ١٩٩١ ی دژ بە ڕژێمى سه‌دام حسێنە".

26. تاهر خدیو، مامۆستای زانکۆ لە تاران بۆ ئاژانسی ئیرادی دیپلۆماسی فارسی نوسیویەتی "ژیانی نەوشیروان مستەفا لە زۆر روەوە بۆ خۆی وانەیە، ئەو لە ناوەڕاستی حەفتاكانی سەدەی رابردودا، لەبەرگی ماركسیستێك و فەرماندەیەكی شۆڕشگێردا بو بە یەكێك لە ناودارترین كەسایەتییەكانی بزوتنەوەی كوردایەتی. گەشتی فیكری نەوشیروان مستەفا لە ماركسییەكی شۆڕشگێرەوە بۆ سۆسیالیستێك لە ساڵەكانی هەشت و پاشان لە دە ساڵی كۆتایی تەمەنیدا بۆ گۆڕانخوازێك، زیاتر دەرئەمجامی تێگەیشتنی وردی ئەو دەردەخات بۆ گۆڕانكارییە سیاسییەكانی ناوچەكە و جیهان. نەك كەوتنە داوی هەڵپەرستی سیاسی".

27. گاریس ستانسفێڵد، مامۆستای زانستی سیاسی و پسپۆر لەکاروباری خۆرهەڵاتی ناوەراست لە زانکۆی ئیگزیتەری بەریتانی  لەبارەی کاک نەوشیروان دەڵێت: "مسته‌فا به‌وه‌ ناسرابو‌ كه‌ ستایلێكى بیركردنه‌وه‌ى تایبه‌ت به‌خۆى هه‌بو، وه‌ك كه‌سایەتیە ناوداره‌كانى جیهان".

28. جێفرى گۆڵدبێرگ، نوسەرو رۆژنامەنوسی ئەمەریکی لە رۆژنامەی نیۆرک تایمزی ئەمەریکی له‌ ساڵى 2003 دا ده‌ڵێت: "كه‌س گومانى نیه‌ نه‌وشیروان ئه‌و پیاوه‌یه‌ كه‌ ده‌توانێت به‌یه‌ك ته‌له‌فۆن كه‌ركوك گڕ تێبه‌ردات، چونكه‌ پێشمه‌رگه‌‌كانى نه‌وشیروان مسته‌فا له‌كاتى كشانه‌وه‌ى سه‌دام له‌ كوه‌یت له‌ چه‌ند رۆژێكدا چه‌ندین شاریان له‌ده‌ستى سه‌دام رزگار كرد."

29 دکتۆر. جەلال شەفیعی، مامۆستای زانکۆو توێژەری پێشکەوتو لە کاروباری رۆژهەڵاتی ناوەڕاست لە ئێران لەبارەی مەرگی نەوشیروان مستەفا بۆ ماڵپەری فەراتابی فارسی دەنوسێت: "نەوشیروان مستەفا لە هەمو کەسایەتییە سیاسییە پلە یەکەکانی دیکەی کوردستان، زیاتر لە سیاسەت تێگەیشتبو. ئەو کۆنترین و نزیکترین (هاوڕێی ئەشکەوت)ی جەلال تاڵەبانی بو. بەڵام رەخنەی لە هەڵسوڕێنەرانی سیاسەتی کوردستان دەگرت و لێیان ناڕازی بو. بێ دودڵی ئەوە تەنها نەوشیروان مستەفا بو، کە رێگای خۆی جیا کردەوە لە هەمو ئەو پۆخڵەواتانەی سیاسەت کە ئێستا لە کوردستاندا حاکم و دەست رۆیشتون".

30. لینۆكس ساموێڵ، رۆژنامەنوسی ئەمەریکی لە گۆڤاری نیوز ویك له‌ 2009 دا ده‌ڵێت: " راستیه‌ك هه‌یه‌ كه‌ دامه‌زرێنه‌رى بزوتنه‌وه‌ى گۆڕان نه‌وشیروان مسته‌فا جگه‌ له‌ سیفاتى سه‌ركرده‌یی وه‌ك مه‌سعود بارزانى و جه‌لال تاڵه‌بانى، سیفەتێكى تریشى هه‌یه، ئەویش ئەوەیە کە نەوشیروان‌ یه‌كێكه‌ له‌ پێشمه‌رگه‌ قاره‌مان و پاڵه‌وانه‌كانى كورد".

31. حه‌سه‌ن كانبۆلات، نوسەر و رۆژنامەنوسی تورک، له‌ رۆژنامەی توده‌ی زه‌مانی تورکی ده‌ڵێت " نه‌وشیروان مسته‌فا ئۆپۆزیسۆنێكى به‌هێزى وه‌هاى دروستكردوه‌، کە تائێستا له‌ سیاسه‌تى كوردیدا وێنه‌ى ئه‌وە نه‌بوه‌".

32. مونیر حەداد، سیاسەتمەدار و کەسایەتى ناودارى عێراق دەربارەی کاک نەوشیروان دەڵێت: "ئەو پیاوێکى زۆر سادەبو، مامەڵەکردن لەگەڵیدا ئاسان بو، بە ئاسانى دەچوە دڵەوە و پێویستى بە پێشەکى نەبو، کەسێکى ساکار کە بە سادەیى و راستگۆیانە گفتوگۆى دەکرد و مرۆڤێکى روناکبیر و راستگۆ بو، نەوشیروان پیاوێک بو حەزى لە راگەیاندن و ناوبانگ و پارە و سامان نەبو، تەنانەت پۆشاکێکى سادەشى لەبەردەکرد، ئەو جگەرەیەشى دەیکێشا زۆر سادەبو. نەوشیروان وەک هاونیشتیمانییەکى عێراقى وابو، نە کورد نە سوننە نە شیعەبونى پێوە دیار نەبو، وەک کاریزمایەک دەیبینم، سەرکردەیەکى پاک و ئازا و پاڵەوان بە گفتوگۆکردن لەگەڵیدا هەست بەوە دەکرد کە ئەو پیاوە بەڕاستى سەرکردەیەکى مەزنە و دەیەوێت دەوڵەتێکى دامەزراوەیى  بنیات بنێت. ئەو تێکۆشەرێکى راستەقینەبو، لەسەرەتاى ژیانییەوە تەمەنى خۆى خستە خزمەتى گەلى کوردستان و خەڵکى وڵاتەکەى. هەرگیز بیرى لەوە نەدەکردەوە ببێتە سەرمایەدار یان کار بۆ ناوبانگ بکات، رقى لە خۆدەرخستن بو لە راگەیاندنەکان و دەیتوانى شتى زۆر بۆ خۆى و خێزان و خزم و کەسەکانى بکات، بەڵام هەمیشە خەباتى دەکرد و خۆى بە دور دەگرت و تێدەکۆشا. لەراستیدا ئەو ناوێکى گەورەیە و بە گەورەیى ژیا و بە گەورەیی و شەرەفمەندانەش کۆچى دوایى کرد".

33. فوئاد عه‌جمى، نوسه‌رى کۆچکردوی لوبنانی و ئەمەریکی و مامۆستای پێشوی زانکۆی (جۆن هۆبکنز)ی ئەمەریکی، لە كتێبى به‌هره‌ى بیانیه‌كان-2006، لەبارەی داگیرکردنی عێراق لەلایەن ئەمەریکا، رۆڵی کورد لەعێراق، بەم جۆرە باسی کاک نەوشیروان دەکات و ده‌ڵێت: " نه‌وشیروان مسته‌فا پیاوێكه‌ له‌ نێوان ئه‌ده‌ب و سیاسه‌تدا سه‌ما ده‌كات، ئه‌و به‌خشنده‌یه‌، خه‌ڵك زۆر ڕێزى ده‌گرن تا راده‌ى په‌رستن".

34. حەسەن عەلەوی ، سیاسەتمەدار و نوسەری دیاری عێراق دەربارەی کاک نەوشیروان دەڵێت "نەوشیروان لە سەرکردە و تێکۆشەرە یەکەمینەکانی سەردەمی نەوەی خۆی بو، کەچی رابەرایەتی و سەرکردایەتی دواهەمین نەوەشی دەکرد،  نەوشیروام مستەفا سەرکردەیەکی پاک و بێگەرد بو، ئەو بێگەردیەشی بۆ هەمیشە دەبێتە مایای درەوشانەوەی، کۆچی دوایشی وەک ونبونی مانگ و خۆر وابو، بەڵام تیشکیەکانی ئەم خۆرە بۆ هەمیشە لەمێژوی کوردستاندا دەدرەوشێتەوە".

35. كویل لۆرێنس رۆژنامەنوسی فەرەنسی له‌ رادیۆى گشتى نیشتمانى له‌ 2009 دا ده‌ڵێت: "جوڵه‌كانى نه‌وشیروان مسته‌فا دژوار و له‌پڕن، ته‌نانه‌ت به‌ڕاى گوماناویترین تاكى كورده‌وه‌ نه‌وشیروان سه‌ركرده‌یه‌كى خاكى و كه‌سێكى ده‌م و ده‌ست پاك و سه‌ربه‌رزه‌".

36. ماڵپەری میدڵ ئێست ئای بەریتانی لەکاتی کۆچی دوایی نەوشیروان مستەفادا نوسیویەتی "نەوشیروان مستەفا لیبراڵترین و دیموکراسی ترین سەرکردەی سیاسی باشوری کوردسان بو، وە تاکە سەرکردەش بو کە دەیتوانی کێبڕکێێ بارزانی بکات".

37. ماڵپەری بی بی سی فارسی:  دەڵێت "نەوشیروان مستەفا خولقێنەری وەرچەرخانە سیاسییە گەورەکان بو، ئەو بە پاکی و سادەژیان ناوبانگی هەبو، بڕوای بە سەرکردایەتی تاکە کەس نەبو، ئەو جیاواز لەسەرکردەکانی باشری کوردستان بزوتنەوەکەی بەخۆیەوە نەبەستەوە".

38. کەناڵی جەزیرەی عەرەبی دەڵێت: "نەوشیروان مستەفا رابەری گؤرانکاری بو لەهەرێمی کوردستان، ئەو تەبەنی پرۆژەی چاکسازی کرد، پرۆژەکەش خۆی دەبینییەوە لە جیاکردنەوەی دەسەڵاتی خێزان لەحیزب، دواتر دورخستنەوەی دەستی حیزب لە بواری حکومرانی و ئیداری وڵات، لەگەڵ سەربەخۆکردنی دادگاو و کەمکردنەوەی رۆڵی حیزب لەبریاری دادگاکاندا".

39. به‌ڵگه‌نامەكانى ویكیلیکس: لە راپۆرتەکانی وه‌زاره‌تى ده‌ره‌وه‌ى ئه‌مەریكا "نەوشیروان مستەفا فه‌رمانده‌یه‌كى ئه‌فسانه‌یی پێشمه‌رگه‌یه‌".

40. عادل عەبدولمەهدی، سەرۆک وەزیرانی عێراق دەڵێت: "نەوشیروان مستەفا سەرکردەیەکی گرنگ و بەهێز بو لەمێژوی کوردستان و عێراقدا، ئەو گەورەترین پشتوپەنامان بو، لە زۆربەی کاروبارەکاندا پەنامان بۆ دەبرد. پیاوێکی سادەو راستگۆ و مەبدەئی و واقیع بین بو، ئەو بیرمەند بو، هەر بۆیە هەمیشە بەقوڵی دەیڕوانییە شتەکان و خاوەن رەئی تایبەتی خۆی بو، دەشی وسیت ئەو پەیامەی لەهزرو مێشکیدایە بیگەیەنێتە خەڵکی، نەوشیروان لە فکری خۆیدا سەر راست بو. بەتوندیش بەرگری لە ئەفکارەکانی دەکرد، هەر جیاوازی ئەفکارەکانیشی هۆکار بون بۆ جیابونەوەی لەیەکێتی، بەڵام کاتێک گۆڕانی دروست کرد، نەرمتر مامەڵەی دەکرد و هەوڵیدا واقیعیەت لەگەڵ مەبدەئەکانیدا بگونجێنێ، هەرچەندە دەیتوانی لەرێگەی گۆڕانەوە چەندین دەستکەوتی سیاسی گرنگ بەدەست بهێنێت، بەڵام ئەو شەقامی هەڵبژاردو بوە خاوەن پێگەی گەورەی جەماوەری و گۆرانیشی کردە پێویستی بۆ کۆمەڵگای کوردی".

41. عەممار حەکیم، سەرۆکی هاوپەیمانی نیشتمانی عێراق "نەوشیروان مستەفا تەمەنى کردە قوربانى، ئەو دەیان ساڵ تێیکۆشا و خەباتى کرد بۆ سیستمى دیموکراتى، ئەو کەسایەتییە مەبدەئیەیە خاوەن مێژویەکى پڕ لە بەخشندەییە بۆ بونیادنانەوەی کوردستان و عێراق".

42. سەلیم جبوری، سەرۆکی پێشوی‌ ئه‌نجومه‌نی‌ نوێنه‌رانی‌ عیراق "کاک نەوشیروان نمونه‌ی‌ كۆڵنه‌دان و راستگۆیی‌ و سوربون بوه، له‌ پێناو خزمه‌تكردنی‌ نیشتمان، هه‌ر بۆیه‌ به‌ رۆیشتنی گۆڕه‌پانی‌ سیاسی‌ وڵات كه‌سایه‌تیه‌كی‌ گرنگی له‌ده‌ستدا ".

43. حەیدەر عەبادی، سەرۆک وەزیرانی پێشوی عێراق: "نەوشیروان مستەفا هەمیشە روبه‌ڕوی‌ زوڵم ‌و دیكتاتۆریه‌ت بوه‌ته‌وه‌، له‌گه‌ڵ‌ ته‌واوی‌ گه‌لانی‌ عێراقیش ‌ به‌رده‌وام هه‌وڵیداوه‌ بۆ بونیادنانی وڵاتێکی‌ ئازاد ‌و دیموكرات".

44. نوری مالیكی، سه‌رۆكی هاوپه‌یمانیی ده‌وڵه‌تی یاسا: "كۆچی کاک نەوشیروان خه‌سارەت بو بۆ گه‌لی عێراق و گه‌لی كورد و پرۆژه‌ی نیشتمانی كه‌ خوالێخۆشبو به‌بێ دابڕان خه‌باتی بۆ كرد".

45. هومام حه‌مودی‌، جێگری‌ پێشوی سه‌رۆكی‌ ئه‌نجومه‌نی‌ نوێنه‌رانی‌ عێراق: "به‌ له‌ده‌ستدانی‌ نه‌وشیروان مسته‌فا پیاوێكی‌ ئازا و مەبدەئی و به‌ئه‌مه‌كمان له‌ده‌ستدا، له‌ ده‌ستدانیشی‌ له‌كاتێكدابو كه‌ ئێمه‌ پێویستمان به‌كه‌سانی‌ وه‌كو ئه‌و بو كه‌ هاوشێوه‌یان زۆر كه‌مه"‌.

46. هادی‌ عامری، سەرۆکی ‌ رێكخراوی‌ به‌در: "نه‌وشیروان مسته‌فا هه‌ڵگری‌ ئاڵای‌ به‌رگریی‌ و روبه‌ڕوبونه‌وه‌ی‌ سته‌م بو به‌و په‌ڕی‌ ئازایه‌تیی‌ و له‌ خۆبوردویی و چاونه‌ترسیه‌وه‌، هه‌مو ژیانیشی‌ به‌وپه‌ڕی‌ ساده‌یی‌ و خاكیه‌وه‌ به‌سه‌ربرد".

47. ئوسامه‌ نوجێفی،‌ جێگری‌ پێشوی سه‌رۆك كۆماری‌ عێراق: "كوردستان و عێراق سه‌ركرده‌یه‌كی‌ تێكۆشه‌ری‌ له‌ ده‌ستدا كه‌ كاریگه‌ریی‌ له‌سه‌ر گۆڕه‌پانی‌ سیاسی‌ عێراق به‌ گشتی‌ و كوردستان به‌ تایبه‌تی‌ هه‌بو،  نه‌وشیروان مسته‌فا جێ په‌نجه ‌و كاریگه‌ریی‌ به‌جێهێشت كه‌ به‌ نه‌مریی‌ له‌ مێژودا ده‌مێنێته‌وه"‌.

48. ره‌زا جه‌واد ته‌قی‌، پەرلەمانتاری پێشوی عێراق دەڵێت: "نەوشیروان مستەفا خوێنه‌رێكی تینو و نوسه‌رێكی بلیمه‌ت و توێژه‌رێكی تایبه‌مه‌ند بو، به‌تایبه‌تی له‌ تیۆرییه‌كانی‌ زانستی كۆمه‌ڵناسی. هاوکات زه‌حمه‌تكێشێك بو له‌گه‌ڵ زه‌حمه‌تكێشان، جه‌نگاوه‌رێك بو له‌ گه‌ڵ‌ پێشمه‌رگه‌كان، ساده‌و ساکار لەگەڵ هەژاران. کاک نەوشیروان به‌ره‌نگاری گه‌ندەڵی‌ بو، سه‌ره‌تا لەخودی خۆیه‌وه‌ ده‌ستی پێكرد، دواتر به‌ هاورێكانی دا تێپه‌ربو، تا کۆمەڵگای ده‌وروبه‌ری راهێنا به‌رەنگاری گه‌ندڵی ببنه‌وه‌".

49. میسال ئالوسی، ئەندامی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق و دامەزرێنەری حیزبی ئوممەی عێراقی: "نەوشیروان مستەفا تێكۆشەرێكی زۆر بەجەرگ بو، هەڵوێستی رەسەنانەی هەبو، لە پێناوی ماف و بیروباوەڕدا دەجەنگا، بەسەربەرزی ژیاو بەسەربەرزی كۆچی دوایی كرد، بۆشاییەكی گەورەی بۆ شوێنكەوتوان و كەسوكار و هاوڕێكانی جێهێشت".

لەئامادەکردنی ئەم راپۆرتەدا سود لە چەند تێکستێکی وەرگێردراو و بڵاوکراوەی (د.پشتیوان فەرەج) وەرگیراوە.